Граѓаните очекуваат достапна и чиста вода за сите
Почест мониторинг на квалитетот на водата за пиење, населението директно да се информира за резултатите од мерењата и да се обезбеди еднаков пристап до вода за пиење за сите граѓани во државата преку инвестиции во нова и одржување на постојната инфраструктура. За поефективна контрола и санкционирање на загадувачите потребен е редовен инспекциски надзор, како и подобра едукација на граѓаните за заштита на водите од најмала возраст.
Ова се дел од препораките на учесниците на дискусијата со граѓани „Достапна и чиста вода за сите“, која ја спроведе Институтот за европска политика (ЕПИ) во соработка со Институтот за комуникациски студии (ИКС) во рамки на кампањата „Разбистри сè“.
И покрај релативно високото ниво на покриеност со водоснабдителни системи во државата, сепак граѓаните, особено жителите во руралните средини и приградските места, се соочуваат со прекини во водоснабдувањето, кои почесто се јавуваат во летните месеци и траат и по неколку часа во денот. Оние кои самостојно се снабдуваат со вода за пиење преку бунари, самопридонес и базени за зафат на вода, за време на летото имаат недостаток на вода и слаб притисок на доводот и остануваат без чиста вода за пиење. Учесниците на дискусијата укажаа и на појава на бигор, бактерии од цревно потекло и на обоена вода. Велат дека заради прекини во водоснабдувањето и лошиот квалитет на водата за пиење, граѓаните се приморани да купуваат флаширана вода, што е дополнително финансиско оптоварување особено за социјално загрозените семејства.
Според учесниците, проблемот за пристапот и достапноста на вода за пиење се должи на старите цевки, дефектите и оштетувањата во водоснабдителните системи, како и на зголемениот број новоизградени објекти и диви приклучоци кои ги оптоваруваат градските водоводни мрежи. Како проблем го посочија и лошото менаџирање со јавните комунални претпријатија и вработувањето на нестручен кадар. Тие сметаат дека плаќаат повисока цена од реалната и дека во некои населени места нискиот квалитет на водата за пиење дополнително го зголемува револтот кај жителите кои одбиваат да ги плаќаат сметките за вода.
Нетранспарентноста на комуналните претпријатија, пак, предизвикува сомнеж и отпор кај граѓаните. Според најголем дел од учесниците на дискусијата, информациите од јавните претпријатија не стигнуваат до нив или не можат да ги разберат објавените податоци, а не се доволно информирани ниту за работата на инспекциските служби кои вршат проверки на квалитетот на водата за пиење.
Учесниците на овој настан укажаа и на загадувањето на површинските води. Сметаат дека постои ниска свест и индивидуална одговорност кај граѓаните кои фрлаат ѓубре, смет и кабаст отпад во реките, дека индустриските капацитети загадуваат преку директно исфрлање на штетни материи и отпад во реките, дека рудниците се потенцијална закана за површинските води преку директно загадување или загадување на подземните води и дека потенцијална закана е и употребата на хемикалии во земјоделството. Тие предлагаат изградба на нови и одржување на постојните пречистителни станици, како и отворање центри за управување со отпадот т.н. регионални депонии, кои ќе го третираат отпадот кој сега често завршува во реките и езерата.
Покрај дискусијата, учесниците можеа да добијат одговори на нивните прашања од експертката и адвокатка за заштита на животна средина Евгенија Крстевска. Според неа, доколку прекините на вода за пиење траат повеќе од 12 часа, комуналните претпријатија се должни да обезбедат вода за населението во тој период со цистерни или преку подвижни чешми. Крстевска укажа на парадоксот во Законот за водоснабдување дека граѓаните мора да ја платат сметката за вода, иако водата за пиење не е квалитетна или корисниците не се задоволни од нејзиниот квалитет. Ако граѓаните се сомневаат во квалитетот на водата, можат самите да соберат мостри и да ги достават на анализа до институтите за јавно здравје, а правото на пристап до квалитетна вода за пиење можат да го остварат и преку судска постапка, посочи експертката.
Дискусијата со граѓани „Достапна и чиста вода за сите“ имаше за цел да ги разбере ставовите на граѓаните за проблемите и решенијата за подобрување на пристапот и квалитетот на водата за пиење и за загадувањето и заштитата на водите во државата. При изборот на учесници беше обезбедена старосна, родова, јазична и географска распространетост на граѓани од целата држава.
Целосниот извештај може да го прочитате на овој линк.
The citizens expect accessible and clean water for all
More frequent monitoring of the quality of drinking water, informing the population directly about the results of the measurements and ensuring equal access to drinking water for all citizens in the country through investing in new and maintaining the existing infrastructure. More effective control and sanctioning of pollutants requires regular inspections, as well as better education of citizens for water protection, starting from an early age.
These are some of the recommendations of the participants in the discussion with citizens on the topic of “Available and clean water for all”, conducted by the European Policy Institute (EPI) in cooperation with the Institute of Communication Studies (ICS) as part of the “Clear it Up” campaign.
Despite the relatively high level of coverage with water supply systems in the country, the citizens, especially those living in rural areas and suburbs, face interruptions in water supply, which occur more often in the summer, and last for several hours a day. Those who are self-supplied with drinking water through wells, self-contributions, and water capture pools, are faced with a lack of water and low supply pressure during the summer and are left without clean drinking water. Participants in the discussion also pointed out the detection of limescale, intestinal bacteria and tinted water. They say that due to interruptions in the water supply and the poor quality of drinking water, citizens are forced to buy bottled water, which is an additional financial burden, especially for socially disadvantaged families.
According to the participants, the problem of access and availability of drinking water is due to the old pipes, defects and damages in the water supply systems, as well as the increased number of newly built facilities and illegal connections that overburden the city water supply networks. They also pointed out the problem of poor management of public utility companies and the employment of unprofessional staff. They believe that they are paying a higher price than the realistic one and that in some settlements the low quality of drinking water further increases the revolt of the residents who refuse to pay their water bills.
The non-transparency of the utility companies, on the other hand, causes suspicion and resistance among the citizens. According to the majority of those who participated in the discussion, the information from the public enterprises were not available to all or the published data was incomprehensible, and they are also not sufficiently informed about the work of the inspection services in charge of checking the quality of drinking water.
The participants in this event also pointed out the pollution of surface waters. They believe that there is a low level of awareness and individual responsibility of the citizens who dispose of waste, refuse and bulky waste in the rivers, that the industrial facilities pollute through direct discharge of harmful substances and waste into the rivers, that the mines are a potential threat to surface waters through direct pollution or pollution of groundwater and that the use of chemicals in agriculture is a potential threat. They propose the construction of new and maintenance of the existing treatment plants, as well as opening waste management centres or so-called regional landfills, which will treat the waste that now often ends up in rivers and lakes.
In addition to the discussion, participants could get answers to their questions from environmental expert and lawyer Evgenija Krstevska. According to her, if the interruptions of drinking water supply last more than 12 hours, the utility companies are obliged to provide water to the population in that period through cisterns or through portable water taps. Krstevska pointed out the paradox in the Law on Water Supply that citizens must pay their water bill, even though the drinking water is not of good quality, or the users are not satisfied with its quality. If the citizens have doubts about the quality of the water, they can collect samples themselves and submit them for analysis to the public health institutes, and the right to access quality drinking water can also be exercised through court proceedings, as the expert pointed out.
The discussion with citizens on the topic of “Affordable and clean water for all” aimed to understand citizens’ opinions on problems and solutions to improve access and quality of drinking water and on water pollution and protection in the country. During the selection of participants, age, gender, language and geographical distribution of citizens from all over the country were ensured.
You can read the full report at this link.