Sipas të dhënave nga Enti Shtetëror i Statistikës, 110 milion metra kub ujëra të zeza u dredhën nëpër lumenj. Për ta bërë më të qartë pamjen, kjo është dy herë më shumë sesa sasia totale e ujit që kanë disa nga liqenet artificiale në vend. Nga ujërat e ndotura të derdhura në lumenj, mbi 80 milion metra kub ishin të pa filtruar dhe rreth 30 milion u trajtuan
Mimoza MUSTAFAI
Uji në lumin Vardar në Shkup, sipas një sërë analizash të cilësisë së ujit, ka shkallën e tretë dhe të katërt të ndotjes dhe nuk duhet të përdoret për pije dhe larje. Lumi Vardar nuk është i vetmi lumë i ndotur në Maqedoni, por është ndoshta problemi më i madh sepse kalon nëpër të gjithë territorin e vendin duke kontaminuar zona të mëdha ujore dhe toka. Shumica e lumenjve dhe liqeneve të tjerë gjithashtu duken si deponi uji. Këta lumenj dhe liqene janë të ndotur nga ujërat e zeza që rrjedhin nga tubat përgjatë shtratit të tyre.
Për ilustrim. Sa herë që një nga banorët e Shkupit shpërndan ujë në tualetin e tij, i njëjti, pa u filtruar, derdhet në lumin Vardar duke ndotur edhe më shumë sipërfaqet e tjera të ujit, por edhe tokat nga të cilat janë një pjesë e madhe e zonave bujqësore në vend. Uji i tualetit përmban jo vetëm feçe, por edhe kimikate dhe ndotës të tjerë të rrezikshëm që shkarkohen gjithashtu në lumenj dhe liqene pa u filtruar. Në vitin 2018, sipas të dhënave nga Enti Shtetëror i Statistikës, 110 milion metra kub ujëra të zeza u dredhën nëpër lumenj. Për ta bërë më të qartë pamjen, kjo është dy herë më shumë sesa sasia totale e ujit që kanë disa nga liqenet artificiale në vend. Nga ujërat e ndotura të derdhura në lumenj, mbi 80 milion metra kub ishin të pa filtruar dhe rreth 30 milion u trajtuan. Ky është një rekord i ujit të filtruar në vend deri më tani. Në vitet e mëparshme, vetëm 3% deri në 5% të ujit ishte filtruar. Po, sipas të dhënave nga Enti Shtetëror i Statistikave, sasia totale e ujërave të ndotura në vitin 2018 ishte 2.6% më e ulët se në vitin 2017.
Për shkak të mungesës së impianteve të trajtimit, këto ujëra të ndotura derdhen drejtpërdrejt në lumenj dhe liqene, duke i kthyer ato në deponi uji. Kjo situatë është përkeqësuar nga familjet, por edhe nga industria, por natyrisht qeveria lokale dhe qendrore është përgjegjëse për tejkalimin e problemit. Përveç ndotësve biologjikë, ujërat e ndotura përmbajnë edhe kimikate të rrezikshme si pesticidet, por edhe metale të rënda, kadmium, plumb, krom. Sipas të dhënave zyrtare pjesa më e madhe e ujërave të ndotura nga familjet dhe industria shkarkohen në lumenj dhe ujëra nëntokësore. Ata vazhdojnë rrugën e tyre duke ndotur rrjedhat e tjera të ujit, liqenet dhe detet në të cilat derdhen.
Në anën tjetër sipas të dhënave nga Ministria e Ekologjisë, popullsia e Maqedonisë sipas regjistrimit të fundit është 2,073,843 banorë, nga të cilët rreth 1,37 milion janë të lidhur me kanalizimet. “Kjo përfaqëson rreth 66% të popullsisë së përgjithshme. Sasia e ujërave të ndotura të shkarkuara mund të llogaritet në varësi të numrit të popullsisë që nuk është e lidhur me sistemin e trajtimit dhe mesatares vjetore të sasisë së ujit të furnizuar për atë popullatë shumëzuar me 0.8,”, thonë të dhënat zyrtare nga Ministria e Ekologjisë.
Ndërkohë, pushteti lokal po bënë përpjekje që këtë situatë ta ndryshojë duke rritur buxhetin për ekologji. Komuna e Gostivarit, nga ku e ka edhe burimin lumi Vardar në fshatin Vrutok, ka rritur buxhetin për ekologji për vitin 2021. Nga 3,6 milion denarë vitin e kaluar, mjetet e ndara sivjet shkojnë në 4 milion denarë. “Do të vazhdojmë ta zgjerojmë rrjetin edhe me senzorë të tjerë, ndoshta do të arrijmë deri në dhjetë senzorë. Pos kompletimit të rrjetit, vazhdimisht do të tentojmë të identifikojmë ndotësit që të marrim masa mbrojtëse”, deklaroi për PressOnline, Zudi Xhelili nga Departamenti për Ekologji pranë Komunës së Gostivarit. Xhelili sqaron se Gostivari i ka identifikuar ndotësit dhe sipas tij, ato janë tre llojesh. Ndotësit më të mëdhenj sipas analizave, dalin amvisëritë.
“Me këtë artikull, Press Online bashkohet me fushatën “Kthjellu”, implementuar nga Instituti për Studime të Komunikimit dhe financuar nga Ambasada Britanike në Shkup”.
Сторијата е оригинално објавена на PressOnline.mk.