Дојранско, Тиквешко и Беровско Езеро со силно загадени води
Водите од Дојранско, Тиквешко и Беровско Езеро се класифицираат во Класа 4, која се однесува на силно еутрофична, загадена вода, која во природна состојба може да се употребува за други намени само по одредена обработка. Ова го покажува мониторингот на квалитетот на водите од трите езера што оваа година го спроведе Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип, во соработка со Институтот за комуникациски студии во рамките на кампањата „Разбистри сè“.
Според микробиолошките анализи, во Дојранско и Тиквешко Eзеро се детектирани колиформни бактерии од фекално потекло, кои ги класифицираат езерата во Класа 3 и 4. Микробиолошко загадување од Класа 3 значи дека водите може да се употребуваат за наводнување, а по обработка и во индустријата на која не ѝ е потребна вода со квалитет за пиење, додека загадувањето од Класа 4 не дозволува оваа вода да се користи за рекреација. На локални фекални загадувања укажуваат и концентрациите на нитритите кои варираат во текот на пролетната и есенската сезона во сите три езера, па има повремена појава на концентрации во Класа 3-4. Нитритот е многу токсичен за рибите и целиот жив свет.
Во Беровско и Тиквешко Езеро на есен значително се зголемуваат концентрациите на вкупниот фосфор и достигнуваат Класа 4. Ова укажува на можно загадување на водите во овие езера заради прекумерна употреба на ѓубрива во земјоделството, нетретирани комунални води и испуштања од фарми или пречистителни станици. Во Дојранско Езеро мерливи концентрации на вкупен фосфор не се детектирани.
Кога станува збор за растворени метали во водите, во Дојранско Езеро, концентрациите на бакар покажуваат пречекорувања во одредени проби во пролетните и есенските мерења и се категоризирани во Класа 3-4. Во есенските мерења е детектирано пречекорување и кај железото. Во Тиквешко Езеро на есен се јавуваат благо зголемени концентрации на олово и значително зголемени концентрации на кадмиум. Хроничната изложеност на кадмиум може да доведе до големи негативни ефекти врз водните организми и заради тоа треба да се извршат дополнителни истражувања за да утврди изворот на овој токсичен метал.
Според хемиската потрошувачка на кислород во водите, која исто така претставува показател за загаденоста на водите, Дојранско Eзеро достигнува Класа 3, додека водите од Тиквешко и Беровско Eзеро се класифицираат во Класа 2. Зголемената хемиската потрошувачка на кислород во Дојранско и Тиквешко Езеро е поради високи нивоа на растителна материја во распаѓање, а состојбата ја влошуваат комуналните и индустриски отпадни води, додека во Беровско Езеро на есен се должи на енормното намалување на нивото на водата во езерото.
Имајќи ги предвид индикациите на повремен висок степен на загаденост на водите во Дојранско, Тиквешко и Беровско Езеро, неопходни се дополнителни и континуирани анализи на сите показатели на квалитетот на езерските води, а пред сè на еутрофикацијата и кислородниот режим, кои ќе дадат појасна слика за можните извори на загадување и мерките за подобрување на квалитетот на водите во езерата.
Мониторингот беше спроведен од април до ноември оваа година за да се утврди квалитетот на водата во Дојранско, Тиквешко и Беровско Езеро, кои се користат за различни намени – туризам и рекреација, наводнување и водоснабдување, и тоа во два периода од годината – на пролет кога се полнат со вода и на есен кога нивото на сите езера е на најниско ниво. Водите во овие езера се класифицирани според правилото дека најниската класа определена за одреден показател, како што се микробиолошкото загадување, нутриентите кои се параметри на еутрофикација и кислородниот режим, ја определува генералната класа на водното тело. Според намената и степенот на чистотата на водите, тие се распоредуваат во 5 класи, и тоа: Класа 1 – многу чиста, олиготрофична вода, Класа 2 – малку загадена, мезотрофична вода, Класа 3 – умерено еутрифична вода, Класа 4 – силно еутрофична, загадена вода, и Класа 5 – многу загадена, хипертрофична вода. Мониторингот и хемиските анализи ги изврши Лабораторијата АМБИКОН при Универзитетот „Гоце Делчев“, а микробиолошките анализи беа направени во Центарот за јавно здравје – Штип.
Целосниот извештај од мониторингот на квалитетот на водите од Дојранско, Тиквешко и Беровско Езеро можете да го преземете ТУКА.
Dojran, Tikvesh and Berovo Lakes with severely polluted waters
The waters of Dojran, Tikvesh and Berovo Lakes are classified as Class 4, which refers to highly eutrophic, polluted water, which in its natural state can be used for other purposes only after certain methods of treatment have been implemented. This is shown by the monitoring of the water quality from the three lakes that was conducted this year by the University “Goce Delchev” – Shtip, in cooperation with the Institute of Communication Studies, as part of the “Clear it Up” campaign.
According to the microbiological analyses, coliform bacteria of faecal origin were detected in Dojran and Tikvesh Lakes, which classify the lakes as Classes 3 and 4. Class 3 microbiological pollution means that the water can be used for irrigation, and after processing it can also be used in industries that do not require drinking water quality, while Class 4 pollution does not allow this water to be used for recreational purposes. Local faecal contamination is also indicated by nitrite concentrations that vary during the spring and autumn seasons in all three lakes, so there are occasional concentrations that categorise the waters as Class 3-4. Nitrite is very toxic to fish and all living organisms.
In Berovo and Tikvesh Lakes, in autumn, the concentrations of total phosphorus significantly increase and reach Class 4. This indicates possible water pollution in these lakes due to excessive use of fertilizers in agriculture, untreated water from the public water system and discharges from farms or treatment plants. Measurable concentrations of total phosphorus have not been detected in Lake Dojran.
When it comes to dissolved metals in the waters, in Lake Dojran, copper concentrations show amounts that exceed the limits in certain samples in the spring and autumn measurements and are categorized as Class 3-4. In the measurements conducted in autumn, an excess of iron was also detected. Slightly increased concentrations of lead and significantly increased concentrations of cadmium were detected in Lake Tikvesh in autumn. Chronic exposure to cadmium can lead to major adverse effects on aquatic organisms and therefore further research is needed to determine the source of this toxic metal.
According to the chemical consumption of oxygen in the water, which is also an indicator of water pollution, Lake Dojran reaches Class 3, while the waters of Lake Tikvesh and Lake Berovo are
classified as Class 2. The increased chemical consumption of oxygen in Lake Dojran and Lake Tikvesh is due to high levels of decomposing plant matter, and the situation is aggravated by inflow of public and industrial wastewater, while in Berovo Lake, in autumn, it is due to the enormous decrease of the lake’s water level.
Given the indications of occasionally high levels of water pollution in Dojran, Tikvesh and Berovo Lakes, additional and continuous analysis of all indicators of lake water quality is necessary, especially eutrophication and the oxygen regime, which will give a clearer picture of potential sources of pollution and measures to improve water quality in lakes.
The monitoring was conducted from April to November this year, to determine the water quality in Dojran, Tikvesh and Berovo Lakes, which are used for various purposes – tourism and recreation, irrigation and water supply, and it was done in two seasons of the year – in the spring, when the lakes are filled with water and in autumn, when the level of all lakes is at its lowest. The waters in these lakes are classified according to the rule that the lowest class determined for a certain indicator, such as microbiological pollution, nutrients that are parameters of eutrophication and oxygen regime, determines the general class of the water body. According to the purpose and degree of purity of the waters, they are assigned to 5 classes, as follows: Class 1 – very clean, oligotrophic water, Class 2 – slightly polluted, mesotrophic water, Class 3 – moderately eutrophic water, Class 4 – highly eutrophic, polluted water, and Class 5 – highly polluted, hypertrophic water. The monitoring and the chemical analyses were performed by the AMBIKON Laboratory at the University “Goce Delchev”, and the microbiological analyses were made in the Public Health Centre – Shtip.
Download the full report from the monitoring of the water quality from Dojran, Tikvesh and Berovo Lakes HERE.